CINSEL YOLLA BULASAN HASTALIKLAR

Sevgili Okurlar,

Bugun sizlere son zamanlarda artma egilimi gosteren cinsel yolla bulasan hastaliklardan bahsedecegim.

Fransa’da ve dunyada SIDA hastaliginin tedavisinde son yillarda  olumlu gelismeler  kaydedildi. Dolayisiyla basin organlarinda olsun televizyonlarda olsun bu konuda yapilan korunma çagrilari oldukça azaldi. SIDA hastaligi HIV virusunun neden oldugu ve vucudun direnç sistemini tamamen yok eden bir hastalik. HIV virusu ise buyuk oranda cinsel yolla bulasmakta.

Ozellikle gençler arasinda cinsel iliski sirasinda korunmaya daha az onem verilmesi cinsel yolla bulasan hastaliklarin oranini tekrar arttirdi.

Cinsel yolla hastalik yapan mikroplari viruslar, bakteriler ve parazitler olarak siniflandirabiliriz.

Bugun sizlere viruslarin neden oldugu hastaliklardan bahsedecegim.

Bunlarin en tehlikeli olani HIV virusunun yaptigi SIDA ya da AIDS hastaligi.

Bu virus insanlarin bagisiklik sistemini çokertiyor ve dolayisiyla vucut herhangi bir mikroba karsi koyamaz hale geliyor. Virus’un çesitli bulasma biçimleri var. Bunlardan en yaygini cinsel iliski ile olan bulasma biçimi. Ancak kan ve benzeri urunlerin transfuzyonuyla, uyusturucu kullanimindaki enjektorlerle, anneden çocuga dogum esnasinda geçmesi de mumkun olabiliyor.

Gunumuzde eger teshis erken konulursa virus tamamen vucuttan yok edilemese bile virusun ilerlemesi ilaç tedavisi ile durduralabiliyor. HIV virusuna karsa asi gelistirme çalismalari hizla devam ediyor.

HIV virusundan korunmanin en etkin yolu prezervatif kullanmak. Supheli bir durum oldugunda en kisa zamanda kan testi yaptirmak gerekiyor. Fransa’da anonim ve ucretsiz olarak bu testi yaptirmak mumkun. Bunun için 0 800 840 800 e telefon edip bilgi alinabilir.

Cinsel yolla bulasan bir diger virus Hepatite B virusu. Hepatite B virusu da ayni HIV gibi degisik biçimlerde bulasabiliyor.Ancak  Hepatite B virusunun bulasiciligi HIV virusuna gore 100 kat daha fazla.

Hepatite B virusu « sarilik » hastaligina yol açiyor. Bu hastalik çok zaman kendiliginden iyilesse de bazen kroniklesebiliyor ve siroz hastaligina hatta kansere yol açabiliyor.

Hepatite B virusuna karsi gelistirilen asi oldukça etkili ve uzun yillardan beri kullaniliyor. Ailesinde veya çevresinde bu virusu tasiyanlarin asilanmasi tavsiye ediliyor.

Yine cinsel yolla bulasan son virus daha onceki bir yazimda da bahsettigim HPV virusu. Bu virus vucudun çesitli yerlerinde ve cinsel organlarda da « sigil » olusumuna neden oluyor.

HPV cok kolaylikla bulasabilen bir virus. Ozellikle rahim agzina bulasirsa gozle gorulmesi her zaman mumkun olmuyor. Uzun vadede kadinlarda rahim agzi (cervix) kanserine erkeklerde ise penis kanserine neden olabiliyor.

Bu virusa karsi da en etkin korunma yontemi prezervatif kullanmak.

Yilda bir « frottis » ya da « smear » taramasi yaptirarak virusun varligi kadinlarda tesbit edilebiliyor.

Bu virusa karsi gelistirilen asi da son yillarda kadinlara ve bazi ulkelerde erkeklere de uygulanabiliyor.

Diger mikroplarin yani bakteri ve parazitlerin neden olduklari hastaliklar

Cinsel yolla bulasan hastaliklara en fazla neden olan bakteri « chlamydia » adi verilen ve hucrelerin içine girip hem erkekte hem de kadinda bir takim sorunlara yol açan çok kuçuk bir mikroptur.

Genellikle az belirti verir.Kadinlarda tuba (trompes) enfeksiyonuna ve dolayisiyla kisirlik problemlerine neden olabilir.Erkeklerde akinti seklinde belirtiler verebilir. Korunmasiz iliskiden sonra ates ve akinti gibi belirtiler olursa doktora basvurulunmalidir. Eger bu hastalik tesbit edilirse hem erkegin hem de kadinin uzun sure etkili antibiyotik tedavisi almasi gerekir.

Bir diger hastalik gonore adi verilen ve Neisseria gonorrhoeae bakterisinin yol açtigi hastaliktir.

Bu mikrop erkeklerde « bel soguklugu » tabir edilen yanma , sari bir akinti ve ates gibi belirtilerla ortaya çikan bir hastaliga neden olur. Kadinlarda da genellikle yuksen ates , akinti ve karin agrisi yapar. Fazla belirti verdigi için teshisi nisbeten daha kolaydir ve antibiyotik tedavisine iyi cevap verir. Tedavi edilmezse bu hastalikta kisirliga neden olabilir.

Treponema pallidum bakterisinin yol açtigi syphilis ya da frengi hastaligi ise genital bolgede once kuçuk bir yaraya neden olur. Bu yara yaklasik bir ay içinde kendiliginden geçer. Ancak bakteri vucutta çogalmaya devam eder ve iç organlari ve sinir sistemini de tutan sistemik bir hastaliga neden olabilir ve tedavisi uzun yillar surebilir.

O nedenle tedavisine mumkun oldugunca erken baslanilmali ve genital bolgedeki kuçuk yaralar ihmal edilmemelidir.

Mycoplasma hominis ve Ureaplasma urealyticum genellikle az belirti veren kuçuk bakterilerdir. Bu mikroplar kadinlarin vucutlarinda uzun sure kalabilir ve erken dogum ya da dusuklere neden olabilir. Tesbit edildiklerinde antibiyotik tedavisine iyi cevap verirler.

Chancre mou ya da yumusak yara Haemophilus ducreyi bakterisinin yol açtigi ve genital bolgede yaralara yol açan genellikle tropikal bolgelerde gorulen bir hastaliktir. Yara ayni zamanda kasintiyada yol açtigi için kasima suretiyle vucudun diger bolgelerine de yayilabilir.

Ozellikle erkeklerde penisin gangrenine neden olabilir ve bu durumda penisin tamamen kesilmesini gerektirebilir.

Sadece tek doz antibiyotikle tedavi edilebilir.

Gardnerella vaginalis « vaginose » denilen ve vajinada sari-gri bir alintiya ozellikle de çok kotu bir kokuya neden olan bir bakteridir. Vajinanin dogal mikroplari olan laktobasillerin çesitli nedenlerle vajinadan kaybolmasiyla ortaya çikar. Tedavisinde antibiyotik yaninda laktobasillerin vajinaya tekrar yerlestirilmesi gerekir.

Cinsel yolla bulasan hastaliklara yol açan parazitlerin en fazla goruleni Trichomonas vaginalis parazitidir. Bu parazit erkeklerde çok az belirti verir ve cinsel yolla çok kolay bulasir. Kadinlarda çok fazla kasiniya neden olan bir akintiya neden olur. Antibiyotik tedavisine iyi cevap verir.

Fransa’da az rastlandigi için diger parazitlere bu yazida deginmiyecegim.

Ote yandan kadinlarda çok siklikla rastlanan mantar hastaligi cinsel yolla bulasan hastalik olmaktan ziyade vucutta bulunan mantarlarin belli kosullarda (gebelik, diabet vs) çogalmasi nedeniyle gorulur.

Hepinize saglikli gunler dilerim.

Dr Serdar DALKILIC

Longjumeau hastanesi Kadin Dogum ve Pediatrie servisleri bolum baskani